Farenjit
Farenjit; Farenks (yutak) ağız boşluğunun arkasında ve yumuşak damağın gerisinde yer alan bir bölge olup içinden gıdalar, sıvılar ve hava geçmektedir.
Farenjit Belirtileri Nelerdir?
Yutma sırasında katı ve sıvı gıdalar yutaktan yemek borusuna ve oradan da mideye geçerler.
Farenjit yutak dokularının iltihabı olup;
- Ateş,
- Boğaz ağrısı,
- Kızarıklık
- Yutma güçlüğü ile karakterizedir.
Bademcik iltihapları da farenjitler arasında sayılabilir. Tarif edilen akut farenjit dışında kronik farenjit olarak tanımlanan bir hastalık tablosu da vardır,
Kronik farenjitte ;
- Ateş ya da kırgınlık yoktur,
- Yutkunma güçlüğü,
- Gıcık öksürüğü,
- Yanma, gerilme,
- Yabancı cisim takılmış gibi bir his ve boğazı sık sık temizleme isteği vardır.
Enfeksiyon yine bir etkendir.
Örneğin;
- Hava kirliliği,
- Sigara içilmesi ,
- Alkol, ,
- Acılı baharatlı gıdalar,
- Çok sıcak-soğuk içecekler-yiyecekler gibi boğazı tahriş eden bir etken,
- Burun tıkanıklığı nedeniyle sürekli ağızdan nefes almak, kronik farenjitte daha büyük bir rol oynar.
Akut farenjit sık sık tekrarlanıyorsa kronik farenjite dönüşebilir.
Farenjitteki Risk Faktörleri Nelerdir?
Bir çok mikroorganizma farenjite neden olabilir.
Erişkin yaş grubu farenjitlerinin %90 ‘ı çocuk yaş grubu farenjitlerinin % 60-75’i viral etkenlerle ortaya çıkmaktadır. Soğuk algınlığına yol açan virüsler üst solunum yollarını etkilediği için farenjite de yol açabilirler. Tüm tonsillofarenjitlerin %25’inden ise bakteriler sorumludur.
Viral üst solunum yolları enfeksiyonlarındaki risk faktörleri burada da söylenebilir.
Bunlar :
- Kalabalık ortamlar ( kreş ,sınıf )
- Sigara,
- Beslenme yetersizliği,
- Kronik hastalıklar,
- Yetersiz uyku ,
- Stres gibi faktörlerdir.
Farenjitten Korunma Yöntemleri Nelerdir?
Farenjite yol açan mikroorganizmalar solunum yolları ile bulaşır, bulaşma damlacık enfeksiyonu ( hasta olan kişiden hapşırık ve öksürükle çevre ortama yayılarak havada mikropartiküllere yapışarak orada asılı kalıp daha sonra hasta olmayan kişiye solunum yolu ile bulaşması), direkt temas ve indirekt temas ( hasta olan kişiden çevreye yayılan ve eşyaların yüzeyinde bir süre canlı kalabilen mikroorganizmalara temas ile bunların burun, ağız veya göze bulaştırılması yolu) ile olur, korunmak için bulaşma yollarının göz önünde bulundurulması , hasta olan kişiyle yakın temastan kaçınılması, havasız ve kalabalık ortamlarda bulunulmaması, ellerin sık sık sabunla 20 saniye süre ile parmak araları ve bilekler dahil olmak üzere yıkanması, sigara içilmemesi , sigara dumanına maruz kalınmaması, beslenmeye ve yeterli uyumaya dikkat edilmesi gerekir.
Farenjit Nasıl Tedavi Edilir?
- Virüslerden kaynaklanan akut farenjitlerde antibiyotikler kullanılmaz . Ancak ciddi enfeksiyonlarda ya da bağışıklık sisteminin çok zayıf olduğu durumlarda antibiyotik önerilebilir.
- Antibiyotiklerin yanı sıra, ağrı kesici-ateş düşürücü ilaçlar, alerji düşünülen hastalarda antihistaminikler, burun açıcı spreyler, öksürük kesiciler ve tuzlu karbonatlı su ile ağız gargaraları kullanılabilir.
- Pastiller genellikle faydasızdır.
Kronik farenjitin ise tedavisi oldukça zordur. Hem doktorun tedavi uygulaması hem de hastanın bazı durumlara dikkat etmesi gerekmektedir. Ancak yine de kronik farenjit çoğu zaman tam olarak ortadan kaldırılamaz. Tedaviyi belirlemek için kronik farenjiti ortaya çıkaran başka bir faktör olup olmadığı araştırılmalıdır. Eğer bulunursa önce onun tedavisi gerekir.
Antibiyotikler genellikle faydasızdır. Alerji, burun kemiğinde eğrilik veya burun içindeki konkaların hipertrofisi , sinüzit, reflü gibi hastalıklar uygun şekilde gerekirse ameliyatla düzeltilmelidir.
