Piyango alırken neden Nimet Abla?

Sosyoloji ve Sosyal Hizmet bölümleri tarafından Nimet Abla Piyango Bayisinin tercih edilmesine ilişkin gerçekleştirilen anketten ilginç sonuçlar çıktı. Ankete katılanlar en çok şans getirdiğine inandıkları için buradan bilet aldıklarını söylese de uzmanlar bunda toplumsal pratiğin önemli bir yeri olduğuna işaret ediyor.

Üsküdar Üniversitesi Sosyal Hizmet ve Sosyoloji Bölümü, Milli Piyangonun yılbaşı çekilişinde vereceği 70 milyon TL’lik ikramiyeyle son günlerde gündemde olan ünlü piyango bayisi “Nimet Abla’nın Tercih Edilmesinin Sebepleri” üzerine bir saha çalışması gerçekleştirdi. 

Anketin sonuçlarına ilişkin değerlendirmede bulunan Üsküdar Üniversitesi Sosyoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, araştırmada meslek, ikamet yeri ve eğitim durumu gibi değişkenler bağlamında katılımcıların piyango biletini neden Nimet Abla Bayisinden almayı tercih ettiklerinin anlaşılmaya çalışıldığını kaydetti. Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, şu değerlendirmede bulundu:

En çok öğrenciler alıyor

“Araştırma sonuçlarına göre Nimet Abla Piyango Bayisi kuyruğunda bekleyen kişilerin önemli bir kısmını (%32) öğrenciler oluşturuyor. Bu grubu daha sonra sırasıyla emekliler (%8.2), ev hanımları (%8.1) ve iktisatçılar (%7.9) takip etmektedir. Katılımcıların %86.5 ikamet yeri olarak İstanbul’u, .5 İstanbul dışı olarak belirtmişlerdir.

Şanslı bir yer olduğu için tercih ediliyor

Araştırmanın en önemli sorusu olan “Nimet Abla’yı tercih etme sebepleri” sorusuna katılımcıların neredeyse tamamı şans faktörü ve bu bayinin şanslı bir yer olduğunu düşündükleri için tercih ettiklerini vurgulamıştır. Kimi katılımcılar bu şansı batıl inanç diyerek, kimi yakınlık/gelenek/alışkanlık diyerek kimi de önceden çıktığı ve daha fazla sattığı gibi olasılık hesaplarıyla, kimi de “enerjisinden dolayı” ve “seviyoruz” cevaplarını vererek bu piyango bayisine duyulan sempatiyle açıklamıştır.”

Toplumsal pratikten kaynaklanıyor

Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, anket sonuçlarına göre Nimet Abla’nın sadece şans faktörü nedeniyle tercih edilmediğini belirterek “Şans oyunu satan bayi için de şans faktörü en temel faktördür ama Nimet Abla’daki durum, oradan bilet almanın İstanbul’un kent yaşamı içinde toplumsal bir pratiğe dönüşmüş olmasıdır. Dolayısıyla gelenek, şans, inanç gibi unsurlar birleşmiştir. Üstelik Nimet Abla’nın şubesi olan bayiler de meydana çıktı ama insanların tercih ettiği nokta orijinal Nimet Abla, yani Eminönü Meydanı. Nimet Abla’nın tarihçesi ve Eminönü Meydanı’nın İstanbul’un en merkezi ve tarihi noktalarından biri oluşu, oranın bu kadar tercih edilmesinin ve gündelik yaşamın bir parçası haline gelmesinin sebepleri arasında yer almaktadır. Ayrıca Nimet Abla’nın bir internet sitesi var, Google’da bir mekân olarak görünüyor ve İstanbul’da gezilecek yerler arasında adı geçiyor. Bu özelliğiyle de kent yaşamına kendi insan trafiğini ve akışını katıyor” diye konuştu.

En çok medyadan duyuldu

“Nimet Abla’yı nereden duydunuz?” sorusuna en çok verilen iki cevabın “Medya (tv haberleri)” (%51.4) ve “Arkadaş ve akraba tavsiyesi” (%29.7) olduğunu ifade eden Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, şunları söyledi: “Yani bunlar aslında “geleneksel” olarak nitelendirebileceğimiz iletişim kanalları. Nitekim Nimet Abla’nın tarihçesine bakıldığında, “Talih Nimet Abla’dan Doğuyor” başlıklı gazete haberiyle ünlendiğini görüyoruz. Yani sosyolojide “geleneksel medya” denen gazete, radyo, televizyon gibi araçların etkili olduğu eski toplumsal yapının bir parçası olarak ortaya çıkmış. Öte yandan, ‘sosyal medya’ da üçüncü sırada yer alan, en çok verilen cevap. Yani geleneksel medyayla ortaya çıkmış olmasına rağmen yeni medyada da önemli yeri olduğunu anlıyoruz. Buranın turistik veya popüler bir nokta haline gelmiş olması bunu doğuran ana sebeplerden biri olarak değerlendirebilir.”

Özellikle yılbaşı biletleri buradan alınıyor

Ankette katılımcılara “Başka bayilerden yılbaşı piyango bileti almayı düşünür müsünüz veya aldınız mı?” sorusunun da yöneltildiğini belirten Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, “Bu soruya katılımcıların %32.4’ü evet, %67.6’sı ise hayır cevabını vermiştir. Bu cevaplardan da görüldüğü üzere insanların büyük bir kısmı sadece özellikle yılbaşı piyango biletlerini Nimet Abla’dan almayı tercih ediyor. Yani şans temel faktör olsa da şansın kaynağı piyango oyunu olmaktan ziyade Nimet Abla’nın kendisi ve oradan bilet alma pratiği” diye konuştu.

İkramiyenin nasıl değerlendirileceği belirsiz

Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, ikramiye çıkarsa nasıl değerlendirileceği sorusuna gelen cevapların önemli bir kısmının belirsizlik ve kararsızlık içerdiğini belirterek “Diğerlerinde ise öne çıkan ana temalar; aile ile ilgili harcamalar ve amaçlar, bireysel harcamalar ve amaçlar,  yurt dışı seyahat harcamaları, yardım ve bağış gibi toplumsal ve diğerkâm amaçlar yer almaktadır” dedi.

%32 büyük ikramiyeyi bekliyor

Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, “Bu sene yılbaşı piyango çekilişinden kazanmaya yönelik beklentiniz nedir?” sorusuna ise katılımcıların %32.4’ünün büyük ikramiye” cevabını verdiğini belirterek bunu % 10.8 ile 100 bin TL,  %8.1  ile 10 bin TL ve , %8.1 ile amorti yanıtının izlediğini kaydetti.

Eminönü Meydanında bulunan Nimet Abla Piyango Bayisi önünde yüz yüze görüşme yöntemiyle kuyrukta bekleyen 37 kişinin katılımıyla gerçekleştirilen anket çalışmasına yaşları 17-51 arasında 20 erkek ve 17 kadın katıldı.